Fetih Suresi'ndeki “Zenb”

“?üphesiz, biz sana apaç?k bir fetih verdik. Öyle ki Allah, senin geçmi? ve gelecek her günah?n? (zenb'ini) ba???las?n, üzerindeki nimetini tamamlas?n ve seni dosdo?ru bir yola yöneltsin.” [1]

Kur'ân'da Hz. Resulullah efendimize (s.a.a) günah isnat etti?i ve sonra da ba???land??? zannedilen ayetlerden biri de budur. Burada da, ayette geçen "zenb" ve "?ufran" kelimelerinin anlam? do?ru alg?lanmam?? ve maalesef do?ru anlam aktar?lmam??t?r.

Arapça ana sözlüklerde "zenb"in as?l ve genel anlam? "etki, sonuç, tepki, reaksiyon" ?eklinde kay?tl?d?r. “el-Müncid” kitab?nda "zenb"in anlam? "bir i?in, ondan ayr?lmaz sonucu ve etkisi" ?eklinde geçer.

Bu nedenle "günah"a Arapça'da "zenb" de denilmesinin nedeninin günah?n, kötü amelin bir sonucu ve etkisi oldu?u belirtilir. “?ufran” ve “ma?firet” hakk?nda (örtmek, örtü olarak) belirtilen anlam dikkate al?nacak olursa, bu ayetin anlam? da kolayl?kla anla??lacakt?r.

?mam R?za (a.s) bu ayetin anlam?n? aç?klarken ?öyle buyuruyor:

Mekke mü?riklerine göre, hiç kimsenin günah? ?slâm peygamberininki kadar büyük de?ildi. Çünkü o, kavmini bir ve tek olan yüce Allah'a ve tevhide davet etti?i s?rada, mü?riklerin 360 putu vard? ve bunlara ibadet ediyorlard?!

Bu nedenle Hz. Resulullah (s.a.a) onlar? sadece bir tek ilâha ve yüce Allah'a ibadet etmeye ça??rd???nda, bu onlara çok a??r geldi. "Bunca tanr?y? b?rak?p sadece bir tanr?ya m? tap?nal?m yani?" dediler. "Böyle bir ?eyi ilk kez duyuyoruz; inan?lmaz bir ?ey bu!" diye itiraz ederek, halka "Siz yine kendi putlar?n?za ibadete devam edin!" tavsiyesinde bulundular.

Böylece, yüce Allah Hz. Peygamber'e (s.a.a) Mekke'nin fethini nasip etti?inde "Sana apaç?k ve a?ikâr bir fetih verdik…" buyurdu. Yani mü?riklerin gözünde sen çok büyük bir günah i?lemi? (onlar?n putlar?na ibadeti reddetmi?) say?l?yordun; onlar? bir ve tek Allah'a ibadete davet ediyordun. Bu fetihle birlikte art?k onlar?n nazar?nda çok büyük bir suç ve günah telakki edilen "tek Allah'a ibadet"in hak oldu?u ortaya ç?k?p, a?ikâr oldu. Sana isnat ettikleri suç ve günah da böylece kapan?p gitti (puta tap?nma ça?? büsbütün bitti).

Nitekim Mekke'nin fethedildi?i gün mü?riklerin bir k?sm? Müslüman oldu ve bir k?sm? da bu fethi içlerine sindiremeyip, ?ehri terk etti. ?ehirde kalan mü?riklerinse yüce Allah'?n "bir" oldu?unu inkâr edebilecek güç ve nüfuzlar? kalmam??t? art?k. Böylece Mekke mü?riklerinin yüce Peygamber (s.a.a) için büyük suç ve günah telakki ettikleri ?ey, o onlara galip gelmesiyle art?k örtülmü?, yenik dü?mü? ve kapan?p gitmi? oluyordu.[2]

---------------

1- Fetih, 1.

2- Burhan Tefsir, c.4, s.193.