Hz. Hüseyin’in (a.s) Mateminin Önem ve Felsefesi

Soru: Hz. Hüseyin’in (a.s) mateminin önem ve felsefesi nedir?

Cevap: ?mam Hüseyin’in (a.s) mateminin önem ve felsefesini anlamak için birkaç noktaya dikkat etmek gerekir:

1. Üstün, Yüce ve Seçilmi? ?nsanlar?n, Ulvî S?fatlar?na Dikkat Etmek

Kur’an-? Kerim’in de?i?ik ayetlerinde vurgulanan temel konulardan biri, ilahi erlerin ve tarihin yüce ve seçkin ?ahsiyetlerinin ibret verici hayatlar?n?n an? ve hat?ras?n? diri tutmakt?r. Meryem Suresinde Yüce Allah ?öyle buyuruyor:

“Kitap’ta ?brahim’i de an. Gerçekten o, son derece dürüst bir kimse, bir peygamber idi.” [1] Sonra da onun putlara ve putperestlere kar?? ?iddetli tutumunu beyan etmektedir.

Bir di?er ayette de ?öyle buyurmaktad?r:

“Kitap’ta ?dris’i de an. ?üphesiz o, do?ru sözlü bir kimse, bir nebi idi. Onu yüce bir makama yükselttik.” [2] Ard?ndan da Allah’?n nimetlerine sahip peygamberlere i?aret edilmektedir.

Bir ba?ka surede de ?öyle buyurmaktad?r:

“Ey Muhammed! Kulumuz Eyyûb’u da an. Hani o, Rabbine, “?eytan bana bir yorgunluk ve azap dokundurdu” diye seslenmi?ti. Biz de ona, “Aya??n? yere vur! ??te y?kanacak ve içecek so?uk bir su” dedik. Biz ona taraf?m?zdan bir rahmet ve ak?l sahiplerine bir ö?üt olmak üzere ailesini ve onlarla birlikte bir o kadar?n? bah?ettik.” [3]

Bu ve benzeri ayetlerde büyük ?ahsiyetlerin ?ahsî ve ailevî yönleri ile ya?amlar?ndaki normal i?lere i?aret edilmedi?i aç?kt?r. Sadece onlar?n salahiyetleri, ahlâkî erdemleri ve yap?c? programlar?ndan söz edilmi?tir. Bu konu, insanl?k tarihinin belirgin ve seçkin ?ahsiyetlerinin an? ve hat?ras?n?n diri kalmas?, onlar?n be?enilmi? s?fat ve hallerine dikkat edilmesi gerekti?ini göstermektedir. Bu yüzden Ehlibeyt ?mamlar?n?n (a.s), ba?ta ?ehitler efendisi Hz. ?mam Hüseyin (a.s) olmak üzere Kerbela ?ehitlerinin an? ve adlar?n? diri tutmak için de?i?ik yöntemlerden yararland?klar?n? görmekteyiz.

2. Ehlibeyt ?mamlar? (a.s) ve Hz. Hüseyin’e (a.s) Yas Merasimleri

a) Matem Merasimleri Düzenlemek:

Ehlibeyt ?mamlar?n?n (a.s) Hüseynî (a.s) hareketi diri tutmak için kulland?klar? yöntemlerden biri de matem merasimleri düzenlemek; Kerbela’daki yürek yakan musibetler için a?latmak ve o hadiseyi uygun zamanlarda hat?rlatmak olmu?tur. ?mam Seccad (a.s) imamet dönemi boyunca sürekli A?ura k?ssas?n?n matemini tutmu?tur. Bu musibetten dolay? “Bekain” çok a?layanlardan say?lacak ve lakap alacak kadar a?lam??t?r. [4]

Alkame Hazrami ?öyle nakletmektedir: ?mam Bak?r (a.s) A?ura gününde ?mam Hüseyin (a.s) için evinde yas merasimi düzenlerdi ve kendisi atas? için a?lard?. O, gizlilik göstermeyip evde olanlara ?mam Hüseyin (a.s) için matem tutmalar?n? ve onun musibetinden dolay? birbirlerine ba?sa?l??? dilemelerini buyururdu. [5]  

?mam Sad?k (a.s), Davud Raki’ye ?öyle buyurdu: “Ben, ?mam Hüseyin’i (a.s) hat?rlamadan asla so?uk su içmedim.” [6]

?mam R?za’dan (a.s) ?öyle rivayet edilmi?tir: “Muharrem ay? oldu?unda hiç kimse babam? (?mam Kaz?m (a.s)) gülerken görmezdi ve onuncu güne kadar ona üzüntü ve hüzün hâkim olurdu. A?ura gününe gelindi?inde ise, o gün onun musibet, hüzün ve a?lama günü olur ve ?öyle buyururdu: Bugün Hüseyin’in (a.s) ?ehit oldu?u gündür.” [7]

Pak imamlar?n (a.s) kendisi ?ehitlerin efendisinin mateminde a?lamakla kalmaz, halk? da ?mam Hüseyin (a.s) için a?lamaya yöneltir ve te?vik ederlerdi. Bir rivayette ?öyle nakledilmi?tir: “Kim Hüseyin’e (a.s) a?larsa veya (hatta) birini onun için a?lat?rsa, onun ödülü cennettir. Ayn? ?ekilde hüzün ve a?lama haline bürünen herkesin de ödülü cennettir.” [8]

Kerbela musibetini ?iire döken ve merasimlerde okuyan ?airleri de her zaman mersiye okumaya te?vik etmi?lerdir. Kumeyt Esedî, Dabal Hozaî, Seyyid Hamirî vb. gibi.

b) ?mam Hüseyin’i (a.s) Ziyaret Etmeyi Te?vik Etmek:

Büyük ?ahsiyetleri anmak ve kahramanlar?n kabirlerini ziyaret etmek dünyadaki milletler ve de?i?ik halklar aras?nda önem verilmi? ve henüz de önem verilen güzel bir adettir. Bütün bunlar aras?nda ?ehitlerin efendisi, Seyyidi ve özgürlerin önderi ?mam Hüseyin (a.s) ba?ka bir güne?tir. Ad? ve hat?ras? tam bir güzellikle an?lmas? gereken bir yüceli?e ve büyüklü?e sahiptir.

Temiz ve masum önderlerin (a.s), “?mam Hüseyin’in (a.s) Kerbela’s?n? ziyaret etmenin fazileti” hakk?ndaki sözleri o kadar çoktur ki, Allah taraf?ndan seçilmi? bu insanlar?n her f?rsat ve münasebette halk? ?ehitlerin efendisinin (a.s) kabrini ziyaret etmeye yönlendirdikleri ve te?vik ettikleri söylenebilir. Bu, sanki onlar?n kendilerini ba?l? bildikleri bir programd?. Bu husus, Müslümanlar?n o yüce ?mam’a (a.s) ruhsal ve dü?ünsel olarak ba?lanmas?na neden olmakla birlikte, zalimler ve zorbalar ile en üstün mücadele türü say?lmaktayd?. Nitekim her zaman böyle olmu?tur ve bugün de böyledir.

?mam Hüseyin’i (a.s) ziyaret etmek hakk?nda birçok hadis vard?r ve biz birini nakletmekle yetiniyoruz: ?mam Sad?k (a.s) ?öyle buyurmu?tur: “K?yamet günü nur sofralar?na oturmak isteyen herkes, ?mam Hüseyin’in (a.s) ziyaretine gitsin.” [9]

3. Muharrem Ay?n?n Özelli?i ve Kan?n K?l?ca Galip Olmas?

Muharrem ay? çok k?ymetli bir kitap misalidir. Gündüz ve geceleri, saat ve anlar? Allah’? tan?ma, insaniyet, ?eref, izzet ve özgürlük dersinin sayfalar?d?r.

Evet, hem nas?l ya?amak gerekti?ini ve hem de nas?l ölmek gerekti?ini insana ö?retmektedir. Bu de?erli hazine, Hz. Hüseyin’in (a.s) “Zillet bizden uzakt?r” diyerek tüm nesillere, as?rlara ve tüm zaman ve mekânlara “Ey Âdem’in evlatlar?! Ey hak talipleri ve adalet isteyenler! Aya?a kalk?n ve ?eytani devletler, zorbalar ve zalimler kar??s?nda teslim olmay?n” mesaj?n? vermesinden ibarettir…

Ayr?ca Hz. Hüseyin (a.s) tek ve yaln?z olarak her taraf? silahlar ile donat?lm?? binlerce cellat kar??s?nda kald??? ömrünün sonlar?nda “Bana yard?m edecek kimse yok mu?” diyerek yard?m istedi. Sanki o her nesil ve her zamandaki tüm ?uurlu insanlardan yard?m istiyordu. Önceki saat ve dakikalarda yaren ve azizlerini biri di?eri ard?nca kaybeden; a???? oldu?u genç Ali Ekber’in cenazesini çekerek çad?ra götüren; birkaç dakika önce vefakâr karde?i ve sancaktar? Ha?imo?ullar?n?n ay? Hz. Abbas’? (a.s) kan içinde k?vranarak gören; hiç kimsesi kalmayan ve ya?amaya bir ümidi olmayan; biraz sonra susuz bir ?ekilde ceddi Allah Resulü’nün (s.a.a) mülakat?na gidece?ini bilen ?mam Hüseyin (a.s), niçin yard?m istemekte ve kimden bunu talep etmektedir? O, ölümden kurtulmak için “Bana yard?m eden kimse yok mu?” diye sesini yükseltmedi. O, kurumaya yüz tutmu? tevhit ve bir ilaha tapma a?ac?n? unutmamalar?; bu a?ac? sulamak gayesiyle kendisi ve yarenlerinin ak?tt??? kan? korumalar?; A?ura hareketinin ebedî kalmas?; Kerbela ?ehitlerinin yi?itliklerinin sürmesi ve ?slam’? sigortalamas? için gelecek nesillerden yard?m dilemektedir.

4. Birli?in Nedeni ve Ba?ar?n?n S?rr? Olarak Matem

Her millet kendi beka ve ba?ar?s? için birlik ve bir araya gelmeyi sa?layan bir etkene ihtiyaç duyar. ?üphesiz Hz. Peygamber’in (s.a.a) Ehl-i Beytinin takipçileri aras?nda en küçük bir zahmet ve masrafla milyonlar? bir eksen etraf?nda toplayabilen birli?in en önemli etkeni ?ehitlerin efendisinin ve onun vefakâr yarenlerinin matem merasimidir. ?nsanlar? despotluk ve sömürgecilik pençesinden kurtarabilecek olan bu etkendir. Tarih boyunca Kerbela ?ehitlerine matem tutma hareketi, küçük ve büyük devrim ve k?yamlar?n altyap?s?n? olu?turmu?tur. Yezidîler kar??s?ndaki Tevvabîn k?yam? ve Kerbela canilerinin ço?unu cezaland?ran ve Emevî ordusuna büyük bir yenilgi tatt?ran Muhtar’?n k?yam? bunun örnekleridir.

Genel olarak baz? görü? sahiplerinin söyledi?i üzere dünyadaki birçok devrim Kerbela destan?n? yazanlar?n k?yam?ndan esinlenmi?tir. Bunun aç?k bir örne?i Hint yar?madas?n?n ?ngiliz sömürgecili?inden kurtulmas?d?r. Bu devrimin önderi Gandi ?öyle demektedir: “Ben, Hint halk? için yeni bir ?ey getirmedim ve sadece Kerbela kahramanlar?n?n hayatlar?n?n tarihi hakk?nda yapt???m ara?t?rma ve incelemelerden elde etti?im arma?an? Hint halk?na takdim ettim. E?er Hint halk?n? kurtarmak istiyorsak, Hüseyin b. Ali’nin (a.s) kat etti?i yolu kat etmeliyiz.” [10]  

Di?er bir örnek de dünyay? titreten ?mam Humeynî’nin (r.a) önderli?indeki azametli ?slam devriminin meydana gelmesinde Kerbela ve A?ura’n?n büyük rolüdür.

Son örne?i de a?z?na kadar silahl? Siyonist ?srail kar??s?nda ?mam Hüseyin’in (a.s) mektebine ba?l? Lübnan Hizbullah’?n?n direni?idir. Onlar, Hizbullah’?n güç, iman ve fedakârl??? kar??s?nda sersemleyip ?a?k?na döndüler ve fiyaskoyla yenilgiye u?rad?lar.

Eba Abdullah Hüseyin (a.s) ve onun gerçek takipçilerinin sevenleri ve onun bak???na muhatap olmam?z dile?iyle.

------------

[1]- Meryem, 41.

[2]- Meryem, 56 ve 57.

[3]- Sad, 41-43.

[4]- Vesailu’?-?ia, c. 2, s. 922.

[5]- Vesailu’?-?ia, c. 10, s. 398.

[6]- Saduk, Emalî, s. 142.

[7]- ?eyh Abbas Kummî, Mefatihu’l-Cenan, A’mal-i Muharrem k?sm?.

[8]- Biharu’l-Envar, c. 24, s. 284.

[9]- Kamilu’z-Ziyarat, s. 135.

[10]- Muhammed Muhammedi ??tihardi, Nigah-? be Zindegiyi ?mam Hüseyin (a.s), s. 109.