?mam Ali (a.s) ve Nehcü’l-Bela?a

Soru: Selamun aleykum, say?n hocam. Size soraca??m ?u soruyu cevaplarsan?z, beni mutlu edersiniz: Nehcü’l Bela?a'n?n içeri?inde olan bilgiler neden gündemde de?il? Allah sizden raz? olsun; sayg?lar?mla.

Cevap: Muhterem karde?imiz, “Nehcü’l-Bela?a” kitab? Hz. Ali’nin (a.s) hutbe, mektup ve k?sa sözlerinden bir k?sm?n? içermektedir. Bu hutbeler ?ia’n?n büyük ?ahsiyetlerinden ve Hicri 4. as?rda ya?am?? olan büyük alim Seyyid Razi taraf?ndan toplanm??t?r. Bu de?erli eserin söz konusu edilmeyi?inin sebebi bellidir. Çünkü Osmaniyye Hz. Ali’nin (a.s) dü?man? olan ve ona aç?kça laneti reva gören kimseler, Muaviye’den ba?lamak üzere hakimiyete geçmi? ve bunlar?n döneminde Hz. Ali’nin (a.s) üstünlü?ünü gösterecek bu gibi eserlerin toplanmas?na müsaade verilmesi dü?ünülemezdi zaten. Yüz y?l boyunca Hz. Ali’ye (a.s) lanet okutturan Emeviler mi buna izin verecekti?! Ehl-i Beyt (a.s) dostlar? öyle s?k?nt?l? bir dönemler bu zalimlerin hakimiyetinde ya?am??lard?r ki tarih kitaplar?n?n yazd?klar?na göre, bazen birine Yahudi veya Hristiyan suçlamas? yapmak, ona “Hz. Ali’nin (a.s) dostudur” demekten daha kolay gelirdi. Bu dönemlerde “Ali” ad?n? ta??yan baz?lar?, zalimlerin korkusundan isimlerini bile de?i?tirmek zorunda kalm??lard?r.

Tüm bunlar sa?lam tarihi kaynaklarda mevcuttur. Acaba bu dönemlerde Hz. Ali’ye (a.s) ait hutbelerin ders ve ilim konusu yap?lmas? mümkün olurmuydu? Sonralar? ba?a gelen Abbasiler de Ehl-i Beyt ?mamlar?na (a.s) kar?? dü?manl?klar? ve Alevileri (Hz. Ali’nin (a.s) soyundan gelen kimseleri) ac?mas?zca öldürmeleri, hatta onlar? diri olarak duvarlar?n aralar?na b?rak?p, onlar? harç olarak kullanmalar? vb. binlerce zulümleriyle Emevilerden Ehl-i Beyt’e (a.s) kar?? daha dü?man ve daha zalim olduklar?n? ispatlam??lard?r. Gerçi Abbasiler bazen nifak yöntemine ba?vurmu?larsa da ama tüm güçleriyle Ehl-i Beyt’in (a.s) ö?retisinin yay?lmas?na engel olmaya çal??t?klar? tarihi aç?dan malumdur. Sonralar? ba?a geçen Osmanl?lar da a?a?? yukar? ayn? yolun takipçili?ini yapm?? ve Muaviye’nin koydu?u çizgiden az bir uzakla??p Ehl-i Beyt’in (a.s) yoluna meyleden kimseler, Osmanl? ?eyhu’l-?slamlar? taraf?ndan “katl-i farz” olarak ilan edilmi?tir. ?imdi böyle bir ortamda Nehcü’l Bela?a'n?n söz konusu edilememesinin nedeni kendili?inden bellidir.

Kald? ki Nehcü’l-Bela?a’daki baz? hutbelerde Hz. Ali (a.s) aç?kça ilk üç halifeyi ele?tirmi? ve onlar?n hilafeti haks?z yere gasbettiklerini bildirmi?tir. Muaviye’nin de aç?k bir ?ekilde zalim, fas?k ve münaf?k oldu?unu beyan etmi?tir. ?imdi Muaviye’nin koydu?u bir inanç temelini benimseyen bir toplulukta bu kitab?n fazla söz konusu olmas?n? beklemek mümkün mü?

Elbette ?unu bilmemiz gerekir ki, tarihte ve günümüzde Nehcü’l Bela?a’n?n muhtevas?na hayranl??? yüzünden bu kitab?n önemini dile getiren, hatta bu kitaba ?erh yazan birçok Ehl-i Beyt (a.s) mektebine ba?l? olmayan alimler de mevcuttur. Örne?in Mutezile’nin me?hur alimlerinden olan ?bn-i Ebi’l Hadid. Bu zat?n Nehcü’l-Bela?a’ya yazm?? oldu?u ?erh, gerçekten ilim hazinesi say?lacak ansiklopedik bir eserdir. Sonra M?s?r alimlerinden Abduh’un da Nehcü’l Bela?a’ya ?erhi mevcuttu. Yine “Subhi Salih” isimli muas?r bir Sünni alimi de Nehcü’l-Bela?a’y? kendi tahkikiyle yay?nlam?? bir Sünni alimidir.