Mübarek Ramazan Ayının Adabı

Emirü’l Müminin Ali’den (a.s) şöyle rivayet edilmiştir: “Ramazan” demeyin; zira Ramazan nedir bilmiyorsunuz. Eğer bir kimse derse, sadaka vererek oruç tutması gerekir. Allah-u Teâlâ’nın buyurduğu gibi “Ramazan Ayı” deyin.

Burada mübarek Ramazan ayı ve Allah-u Teâlâ’nın misafiri olunan ayın adaplarından bir bölümünü zikrediyoruz:

1-Sahur ve iftar vakitlerine başlamadan önce ve “Bismillahirrahmanirrahim” dedikten sonra Kadir suresinin okunması müstehaptır.

2-İftardan önce okunması güzel olan en iyi dua, “İkbal” kitabında gelen ve Mufezzel b. Amr’ın rivayet ettiği “Allahumme rabbel azim…” [1] duasıdır.

3-Ramazan Ayının murakebe ve dikkat edilmesi gereken amellerinden biri, sadık olan bir tövbe ile kalbin temizlenmesidir.

4-Bu ayın dikkat edilmesi gereken diğer amellerinden biri, mal varlığının humsunun verilerek temizlenmesidir ki oruçlu kimsenin kullanacağı yemek, giyim mekân vb. her şeyin temizlenmesidir.

5-Yıla güzel başlamak için gayret edilmesi gerekir. Birçok rivayette vardır ki “Ramazan Ayı, yılın başlangıcıdır. Eğer insan kendisini bu ayda korursa, bütün yıl boyunca korunacaktır”.  

6-Bu ayın murakib ve dikkat edilmesi gerekenlerinden biri, birinci gece edilen tevessüldür. Salikin yapması gereken en önemli iş, bu ayın ilk gecesinde, o gecenin muhafızı olan Masumlardan (a.s) birine müracaat ederek, onun Allah yanında olan menzileti vasıtasıyla Allah’a yönelmektir.

7-Bu ayın dikkat edilmesi gereken amellerinden biri, uygun olan nafile ve müstahapların yapılmasıdır. Salik, nafile ve müstahaplara karşı kendi durumunu gözeterek, yorgunluk, iş, meşguliyet, güç ve kudretini dikkate alıp, sırasıyla en iyilerini seçmelidir. Rivayetlerde gelmiştir ki bu aydaki nafileler 1000 rekâttan fazladır.

8- Kur’an okunması, dua ve zikir, bu ayın önemli amellerindendir. Bunlardan belli bir miktar seçilerek her gün yapılması gerekir. Ebu Hamza Sumali duasını bütün günler veya bir gün arayla okuyabildiği kadarını okumalıdır. Her gün, günün dualarından birini okuyup ve Kadir gecesi ile bayram gecesinin tevfik ve başarısı için fazlaca dua etmelidir. Cuma günleri rivayet edilen namazın terk edilmemesi gerekir. Gece ve gündüz edilmesi gereken en önemli dua, Veliyyi Emr, Allah’ın halifesi ve İmam-ı Zaman (a.f) için edilen duadır. Baba, anne, öğretmenler, din kardeşleri, akrabalar, komşular ve boynunda hakkı olan herkes ve yine bütün müminler için dua etmeli ve bağışlanma dilemelidir. Onları kendisine etmiş olduğu dualara ortak etmelidir.

9-Bu ayın önemli amellerinden biri, ilk gece ve gündüzde ve tek olan gecelerde edilen gusüldür. Rivayette şöyle gelmiştir: “Ramazan ayının ilk gecesi bir akarsuda gusül eden ve otuz avuç suyu başına döken kimse, gelecek Ramazan ayına kadar temizlenir. Yılın ilk gününde bir akarsuda gusül eden ve otuz avuç suyu başına döken kimsenin bu ameli onun bir yıllık ilacı olacaktır”.

10-Sahur yemeği yemek müstehaptır. Rivayette şöyle gelmiştir: “Bir yudum su bile olsa, sahur yemeği yiyiniz”. Dikkat edin ki Allah, sahur yemeği yiyen kimseye selam gönderiyor. “Allah yanında sahurun müstahap olması ve gün içerisinde yapılacak ibadetlere güç kazanmak” niyetiyle sahur yenilmelidir.

11- Duhan suresinin 23. Geceye kadar 100 defa okunması ve bu gecenin tanınması için faydalı olduğu rivayette gelmiştir. Başka bir rivayette de “onun yerine 1000 defa Kadir Suresi okunabilir” diye gelmiştir.

12- Bu ayın önemli işlerinden biri oruçlu kimselere iftar vermektir ki onun karşılığı çok fazladır.

13-İlim ehli kimseler için bu ayın önemli olan başka işlerinden biri, cemaat namazı imamlığı yapmak ve vaaz vermektir.

14-Ramazan Ayının önemli vakitlerinden biri, 1000 aydan daha iyi ve hayırlı olan Kadir gecesidir. Rivayette 1000 ay yapılan cihattan daha hayırlı, 1000 yıllık saltanattan daha hayırlı ve onun ibadeti 1000 yıllık ibadetten daha hayırlı olduğu gelmiştir. Yine Ehlibeyt’ten (a.s) bir rivayette şöyle gelmiştir: “Melekler, Kadir gecesi inerek yeryüzüne dağılırlar. Müminlerin meclis ve toplantılarından geçerek onlara selam verirler. Sabah aydınlanıncaya kadar onların etmiş oldukları dualara ‘Âmin’ derler”.

Emirü’l Müminin Ali’nin (a.s) Şia’sı, bütün gayretini bu gecenin amellerine hazırlanmada kullanması daha uygundur. Mesela uygun yer, uygun elbise ve koku hazırlanması, sadaka verilmesi, Allah ile münacat etme ve yakarmada güzel kelimeler kullanılması, masumlara (a.s) hitap edildiği vakit uygun kelimelerin seçilmesi. Yine bu gece için münasip olan konuklar ve sadaka vermek için birkaç fakir dikkate alınmalıdır.

15-Kadir gecesinde edilecek olan zikir ve dua için uygun vakti belirlemelidir. Yine aynı şekilde uyuklama, açlık, tokluk ve diğer engelleri kaldırarak, uygun bir vakti tefekkür etmek için belirlemelidir.

16-Müstahap ve nafile namazlar bölümünde söylenen Kadir gecesi ve bu ayın müstehap ve nafile namazlarının fazlaca sevabı vardır.

17-Kadir gecesinin amellerinden biri, Kur’an’ı açma ve başının üzerine koyma duasıdır. O niyetle ki, akıl ve o, bu amel ile güçlenmiş ve Kur’an ilimleriyle kemale ermiş ve aklının nuru Kur’an’ın nuruna eklenmiştir.

18-Kadir gecesinde İmam Hüseyin’in (a.s) ziyaretini ve gelmiş olan bazı ziyaretleri okumak müstahaptır.

19-Rum, Ankebut ve Duhan surelerini 23. gecede okumak müstahaptır.

20-Bu gecelerde gelmiş olan duaları, özellikle Seyyid’in bazı eski kitaplarda naklettiği ve başlangıcı “Allahumme in kane’l Şek fi enne leyletel kadr fiha tekaddemeha vakıun. Feinnehu fike ve fi vehdaniyetike ve tezkiyetikel a’malu zail” olan duaları okumak müstahaptır.

21-İmam Zeynelabidin’den (a.s) nakledilmiş olan ve başlangıcı “Ya batınen fi zuhurihi” olan ve Allah’ın bir bilinmesi konusundaki küçük bir duayı bu gecede okumak müstahaptır.

22-Gecenin bir vaktini murakebeye mahsus kılarak, o vakitte Allah’ın onun kötü haline olan ilmini, onun kurtuluşuna olan kudretini, O’nun fazl, bağışlama ve keremini dikkate alıp, daha sonra ümitle O’nun bağış ve kerem kapısına göz dikerek, O’nun rahmet ve inayetini beklemesi daha layıktır.

23-Kadir gecelerinde Masumlara (a.s) tevessül ederek, amellerini onlara teslim edip, bu amellerin onların eliyle Allah’a sunulması ve onların Allah’ın dergahında bu amellerin kabul edilmiş salih amellerden olması için Allah’a yakarmalarını onlardan istemek daha layıktır.

24-Diğer önemli olan bir amel de Ramazan Ayına veda etme ve ondan ayrılmaktan etkilenmektir. Bu konuda Yüce Allah’ın ayı ile ilgili olan değerli dualar ve münacatlar gelmiştir.

25-Amellerin arz edilmesi olan Ramazan Ayının son gününün son saatlerinde, günün muhafızı olan Masumla (a.s) tevazu ve tevessül adaplarına uyarak münacat etmesi iyidir. Onların muhabbet edip, rahmet ve keramet yağmurlarını onun üzerine yağdıracakları bir şekilde onlarla konuşmalıdır. Yine bu ayda yapmış olduğu amelleri özür dileyerek onlara teslim etmeli; yalvararak onlardan şefaat ve dua ile amellerini ıslah etmelerini istemeli; onların Allah’a yakarıp, çok olan affıyla amelleri kabul etmesini ve kaç katı hayırlı amele dönüştürmesini Allah’tan istemelerini istemelidir. Eğer bu durumları günün sonlarında ve secde halinde yapar, bu ayı açlık ve secde halinde sonlandırır ve bu haliyle Kadir gecesine girerse, Allah-u Teâlâ tarafından ona isteğinden daha yüce olan keramet ulaşması ümit edilir. [2]

---------

[1]- El- Mürakibat Tercümesi.

[2]- El- Mürakibat Tercümesi.