Orucun Farz Olu? ?artlar? ve S?hhati
Bismillahirrahmanirrahim
Soru 731: K?z?m mükellef olmu?tur. Fakat bünyesi zay?f oldu?undan Ramazan ay?n?n orucunu tutam?yor. Gelecek Ramazan ay?na kadar da orucunun kazas?n? yerine getiremeyecektir; bu durumda ne yapmas? gerekir?
Cevap: S?rf zaaf ve güçsüzlükten dolay? oruç ve kazas?ndan aciz olmas? orucun kazas?n?n ondan kalkmas?na sebep olmaz; tutmad??? Ramazan oruçlar?n?n kazas?n? yerine getirmesi farzd?r.
Soru 732: Yeni bulû? ça??na erdikleri için oruç tutmalar? zor olan k?zlar?n hükmü nedir? Acaba k?zlar?n bulû? ya??, dokuz ya??n? doldurmalar? m?d?r?
Cevap: K?zlar için ?er'î erginlik ya??, me?hur kavle göre kameri y?l hesab?yla dokuz ya??n? doldurmalar?d?r. Dokuz ya??n? doldurduktan sonra onlara oruç farz olur; s?rf baz? mazeretlerden dolay? oruç tutmay? terk etmeleri caiz de?ildir. Fakat gün esnas?nda oruç zararl? olursa veya oruç tutmalar? a??r bir me?akkat ve güçlü?e sebep olursa, bu durumda oruçlar?n? yemeleri caiz olur.
Soru 733: Ben kesin olarak ne zaman mükellefiyet ça??na erdi?imi bilmiyorum. Sizden ricam, oruç ve namaz?m?n kazas?n?n ne zamandan itibaren bana farz oldu?unu aç?klaman?zd?r. O dönemde meselenin hükmünü bilmedi?im dikkate al?narak; acaba, yedi?im oruçlar?n kaffareti de farz olur mu, yoksa sadece kazalar?n? yerine getirmem yeterli midir?
Cevap: Size farz olan, sadece kesin mükellefiyet ça??na erdikten sonra, kaza oldu?unu kesin bildi?iniz oruç ve namazlar?n?z?n kazas?d?r.
Soru 734: K?z?m dokuz ya??nda oldu?u için oruç üzerine farzd?r. Ancak; oruç tutmas? çok me?akkatli oldu?u için yemi?tir. Bu durumda orucun kazas? ona farz m?d?r?
Cevap: Ramazan ay?nda yedi?i orucu kaza etmesi farzd?r.
Soru 735: ?nsan önemli bir mazereti göz önünde bulundurup orucun kendisine farz olmad???na dair yüzde ellinin üzerinde bir ihtimale dayanarak oruç tutmaz da daha sonra orucun kendisine farz oldu?unun fark?na var?rsa, kaza ve keffaret hususunda vazifesi nedir?
Cevap: S?rf orucun kendisine farz olmad??? ihtimaliyle Ramazan ay?n?n orucunu yemi? olursa, bu durumda; kaza d???nda keffaret de farz olur. E?er kendisine bir zarar ula?mas?ndan korkarak orucunu yemi?se ve korkusu insanlar?n nezdinde makbul olan geçerli bir sebebe dayan?rsa, keffaret farz olmaz, ama kazas?n? tutmas? farzd?r.
Soru 736: Görev bölgesinde seferî olmas?ndan dolay? geçen Ramazan ay?n?n orucunu tutmayan bir asker bu y?l yine görev bölgesinde oldu?u için büyük bir ihtimalle orucunu tutamayacakt?r. Askerli?ini tamamlad?ktan sonra, bu iki y?l?n orucunu kaza etmek istedi?inde üzerine keffaret de farz olur mu?
Cevap: Ramazan ay?n?n orucu, seferde olmas? mazeretiyle kaza olur ve bu mazeret sonraki Ramazan ay?na kadar devam ederse, bu durumda sadece oruçlar? kaza etmesi farzd?r; keffaret vermesi farz de?ildir.
Soru 737: Oruçlu kimse cünüp olur ve ö?leden önce de bunun fark?na varmaz; fark?na var?nca irtimasî gusül ederse,[1] orucu bat?l olur mu? Guslettikten sonra bunu fark ederse orucun kazas? farz olur mu?
Cevap: ?rtimasî gusül almas? unutkanl?k ve gaflet yüzünden olursa gusül ve orucu sahihtir; orucun kazas? farz de?ildir.
Soru 738: Ö?leden önce ikamet edece?i yere ula?mak niyetiyle hareket eden seferî bir ?ah?s yolda kar??la?t??? bir olay yüzünden o vakitte ikamet edece?i yere ula?amazsa, orucu sak?ncal? m?d?r? Acaba böyle birisine o günün orucunun keffareti de farz m?d?r, yoksa sadece kaza etmesi yeterli midir?
Cevap: Seferde tuttu?u oruç sahih de?ildir, ikamet edece?i yere ula?amad??? için o günün orucunu kaza etmesi farzd?r. Bu durumda keffaret farz olmaz.
Soru 739: Ramazan ay?nda uçak iki buçuk-üç saat sürecek uzak bir noktaya gitmek için yüksek bir noktadan uçu? yapmak ister, hostes ve pilot kendi dengelerini iyi korumak için, her yirmi dakikada bir su içmeye ihtiyaç duyarlarsa, bu durumda kaza d???nda keffaret de farz olur mu?
Cevap: Oruç zararl? olursa, yemeleri caizdir. O günün orucunu da kaza etmelidirler. Bu durumda keffaret farz olmaz.
Soru 740: Ramazan ay?nda ak?am ezan?na iki saat veya daha az bir süre kala, hay?z olan kad?n?n orucu bat?l olur mu?
Cevap: Evet, orucu bat?l olur.
Soru 741: Bedeni ?slanmayacak ?ekilde özel dalg?ç elbisesi ve benzeriyle suya dalan kimsenin orucunun hükmü nedir?
Cevap: Elbise ba??na yap??m?? olursa, orucunun sahih olmas? sak?ncal?d?r; ihtiyaten farz olarak orucunu kaza etmelidir.
Soru 742: Ramazan ay?nda orucunu yiyerek, aç kalma zahmetinden kurtulmak için kas?tl? olarak yolculuk yapmak caiz midir? (Çünkü yolculuk yap?nca seferî olur ve dolay?s?yla orucunu yemesi farz olur.)
Cevap: Bu yolculu?un sak?ncas? yoktur. Yolculu?u, orucun zorlu?undan kurtulmak için olsa bile orucu yemesi farzd?r.
Soru 743: Üzerinde farz oruç olan kimse bu oruçlar?n? tutmak ister, ancak; bir olay nedeniyle farz oruç tutamazsa, sünnet oruca niyet etmesi sahih midir? Mesela; sünnet oruç tutulmas? uygun olan bir günde güne? do?duktan sonra yolculu?a ç?k?p ö?leden sonra hiçbir ?ey yemeden ve içmeden dönerse, niyet vaktinin geçmesi yüzünden farz oruca niyet edemeyen böyle bir kimse, sünnet oruca niyet edebilir mi?
Cevap: Üzerine Ramazan ay?n?n orucunun kazas? farz olursa, farz oruca niyet etmenin zaman? geçse bile, müstehap oruca niyet etmesi sahih de?ildir.
Soru 744: Ben sigara içme?e al??k?n?m. Mübarek Ramazan ay?nda elimde olmadan (sigara içmedi?im için) sinirleniyorum. Bu hâlim ailemi huzursuz ediyor, ben de ?ahsen bu durumdan rahats?z oluyorum; bu durumda vazifem nedir?
Cevap: Ramazan ay?n?n orucu üzerinize farzd?r; oruçluyken sigara içmeniz veya hiçbir hakl? sebep yokken di?erlerine sert davranman?z caiz de?ildir.
--------------
[1]- ?rtimasî gusül, vücudu temizledikten sonra gusül niyetiyle suya dalmakla yap?lan gusle denir.
Tarih: 09-04-2022