Talebelerle İlgili Hükümler

Soru 649: Ders için haftada en az iki gün yolculuk yapan üniversite öğrencileri veya meslekleri gereği her hafta yolculuk yapan görevlilerin hükümleri nedir? Bu gibi insanlar her hafta yolculuk yapıyor, bazen de üniversitenin veya işyerlerinin tatil olması sebebiyle bir ay kendi vatanlarında kalıyor ve bu müddet zarfında yolculuğa çıkmıyorlar. Acaba bir aydan sonra yeniden yolculuğa başladıklarında birinci seferlerinde namazları (kurala göre) seferî ve sonra tam mı oluyor?

Cevap: İster haftalık olsun ve ister günlük ilim tahsil etmek için yolculuk yaptıklarında, namazı seferî kılmaları farzdır. Oruç tutmaları da sahih değildir; ancak iş için yolculuk yapan kimse, işi ister serbest olsun, ister resmi her on günde en azından bir kere vatanıyla veya oturduğu yerle iş yeri arasında gidip gelirse, iş ve mesleği için yaptığı üçüncü yolculuğunda namazlarını tam kılmalıdır; orucu da sahihtir. İş için yaptıkları iki yolculuk arasında vatanlarında veya başka bir yerde on gün ikamet ederlerse. bu durumda on günden sonra iş için yaptıkları ilk yolculukta namazlarını seferî kılmalı ve oruç da tutmamalıdırlar.

Soru 650: Refsencan şehrinde görevli bir lise öğretmeniyim. Meslek içi eğitim kurslarına katıldığımdan dolayı haftanın ilk gününü Kirman şehrinde ve geriye kalan günlerini ise, kendi şehrimde öğretmenliğimi yapıyorum. Bu durumda sizin görüşünüze göre benim oruç ve namazlarımın hükmü nedir? Acaba öğrencilerle ilgili hüküm benim için de geçerli midir?

Cevap: Eğer mesleğiniz gereği okuma işiyle görevlendirilmişseniz, namazlarınızı tam kılmalı ve oruçlarınızı tutmalısınız.

Soru 651: Tebliği kendine meslek edinmek isteyen dinî ilimler talebesi, tebliğ gayesiyle yaptığı yolculuklarda namazını tam kılıp, oruç tutabilir mi? Eğer tebliğ, marufu (iyiliği) emretme ve münkerden (kötülükten) nehyetme (sakındırma) dışında bir şey için yolculuk yaparsa, namaz ve orucunun hükmü nedir?

Cevap: Tebliğ, marufu emretme ve münkerden nehyetme onun meslek ve işi olursa, bu amaçla yaptığı yolculuktaki hükmü, meslek ve işleri için yolculuk yapan diğer yolcuların hükmüyle aynıdır. Eğer bazen tebliğ dışında bir iş için yolculuk yaparsa, bu gibi yolculukta da namazın seferî oluşunda ve orucun sahih olmayışında hükmü diğer yolcular gibidir.

Soru 652: Ders okumak için ilim havzalarına giden dinî ilimler talebeleri ile çalışmak amacıyla belirsiz bir müddet için bir şehre gönderilen devlet görevlileri ve belirsiz bir müddet için yolculuk yapan kimselerin namaz ve oruçlarının hükmü nedir?

Cevap: Ders okunan yer ve çalışılan yer vatan hükmünde değildir. Ancak ders ve iş yerinde ikametleri, orası onların örfen vatanı sayılacak kadar uzun sürerse, o başka.

Soru 653: Dinî ilimler talebesi, vatanı olmayan başka bir şehirde yaşar ve on gün kalmaya niyet etmeden önce haftada bir şehrin dışında olan bir camiye gideceğini bilir veya gitmek isterse, yaşadığı yerde on gün kalmayı kastedebilir mi?

Cevap: Bir yerde ikamet etmeyi azmettiğinde aynı zamanda oradan ikamet dönemince altı yedi saatliğine arası şer'î mesafe kadar olmayan bir yere çıkmayı kastetmesi, ikamet niyetinin sıhhatine zarar vermez ve gitmek istediği yerin ikamet ettiği yere dâhil olup olmadığının teşhisi örfe bağlıdır.