Yolcu Namazı

Soru 636: Yolcunun namazını seferî olarak kılmasının farz oluşu, bütün farzları kapsamına alır mı, yoksa bazılarına mı mahsustur?

Cevap: Namazları seferî kılmanın (dört rekâtlı namazı iki rekât kılmanın) farz oluşu, günlük dört rekâtlı namazlara mahsustur ve onlar öğle, ikindi ve yatsı namazlarından ibarettir. Sabah ve akşam namazlarında ise, seferilik hükmü yoktur (tam olarak kılınırlar).

Soru 637: Yolcunun dört rekâtlı namazları seferî kılmasının farz oluşunun şartları nelerdir?

Cevap: Dört rekâtlı namazlar, sekiz şartla seferî kılınmalıdır:

1- Yolun, gidişi veya gelişi ya da -gidiş dört fersahtan az olmama şartıyla- her ikisi birlikte sekiz şer'î fersahtan (46102,4 m.) az olmaması.

2- Yolculuğun ilk başından sekiz fersah gitmeyi kastetmesi. Yolculuğun ilk başından sekiz fersah gitmek istemez veya sekiz fersahtan az olan bir yere gitmeyi kastederse ve maksada ulaştıktan sonra orayla arasında şer'î mesafe olmayan, ancak ilk çıktığı yerle onun arasında şer'î mesafe olan diğer bir yere gitmeyi kastederse namazı seferî kılamaz.

3- Mesafeyi kat edinceye kadar kastından dönmemesi. Dört fersaha ulaşmadan kastından dönecek olur veya tereddüde düşerse, kastından dönmeden önce seferî olarak kılmış olduğu namazları sahihtir; ama ondan sonra onun hakkında seferî hükmü geçerli değildir.

4- Yolda kendi vatanından geçerek veya on gün ya da daha fazla bir yerde kalarak kastını bozmak istememesi.

5- Yolculuğu şer'an caiz olması. Buna göre, savaş meydanından kaçmak gibi bizzat haram olan veya yol kesicilik için yapılan yolculuk gibi hedefi haram olan yolculuklarda seferî hükmü geçerli değildir.

6- Yolcunun, sahrada sefer edip belirli yerleri olmayan, kendileri ve hayvanları için nerede yiyecek ve su bulurlarsa oraya yerleşen, bir müddet sonra başka bir yere giden göçebelerden olmaması.

7- İşi yolculuk olmaması. Deveci, şoför, gemici vb. gibi işi yolculukta olan kimse de hükümde bunlara tabidir.

8- Ruhsat haddine ulaşması. Yani vatanından, şehrin duvarlarını göremeyeceği veya ezanının sesini işitemeyeceği kadar uzaklaşması.